Korinna była grecką poetką pochodzącą z Tanagry w Beocji oraz prawdopodobnie rywalką Pindara nad którym miała ponoć odnieść pięciokrotnie zwycięstwo podczas konkursów literackich. Uważana jest za najpopularniejszą twórczynię starożytności zaraz po Safonie, a wszystko to za sprawą zachowanych w liczbie czterdziestu fragmentów jej wierszy, z których żaden nie dotrwał w całości do naszych czasów. Mimo tego, że zyskała uznanie w swoim rodzinnym mieście i cieszyła się popularnością w Rzymie, współcześni krytycy nie poświęcają jej wystarczająco dużo uwagi. Jej poezja jest jednak fascynująca jako dorobek jednej z nielicznych zachowanych kobiet-artystek ze starożytnej Grecji, która jest stawiana jako równa Pindarowi konkurentka. Była ona poetką „pozostającą pod niewielkim wpływem” i o „niewielkim wpływie na poezję grecką”, „zainteresowaną jedynie przekazywaniem tradycji, a nie jej podważaniem”. W najnowszych badaniach badacze podkreślają jednak zaangażowanie Korinny w szerszą panhelleńską tradycję mityczną i literacką.

Korinna tworzyła, tak samo jak Pindar, poezję chóralną, a tematyka jej utworów opierała się na lokalnych mitach beockich. Trzy najbardziej znaczące z jej wierszy zachowały się na fragmentach znalezionego w Egipcie papirusach datowanego na II wiek p.n.e., a inne mniejsze ślady dorobku poetki przetrwały w cytatach gramatyków zainteresowanych dialektem beockim, w którym pisała Korinna. Pierwszy z utworów odnalezionych na papirusie opowiada historię konkursu śpiewu pomiędzy górami Kitrajon i Helikon.

„…Kouretes

Chowali święte potomstwo

Bogini w tajemnicy

Przed Kronosem o krzywych oczach

Gdy błogosławiona Rhea go wykradła

I zyskała wielki honor wśród

Nieśmiertelnych bogów….”.

Wyśpiewał te słowa.

Natychmiast Muzy powiedziały

Bogom, by wrzucili swe tajne

Głosy do płonących złotem urn.

Wszystkie naraz się podniosły.

Wtedy Kithairôn wziął większą liczbę.

Hermes szybko ogłosił

Krzykiem, że zwyciężył

Swoje upragnione zwycięstwo

A bogowie przyozdobili go

girlandami […]

A jego umysł napełnił się radością.

Lecz drugi, Helikon,

Ogarnięty ciężkim żalem,

wyrwał gładką skałę

i góra się zatrzęsła.

Rozbił ją z wysoka

Boleśnie na dziesięć tysięcy kamieni…”.

Myrthis i Korinna u Garncarza Agathona, Ernst Stückelberg (1897). Źródło: Wikimedia Commons.

Ocalała część zawiera zakończenie jednej z pieśni góry, głosowanie bogów oraz przegraną góry Helikon, która w gniewie spowodowanym porażką wyrzuca głaz. Drugim i zarazem dłuższym fragmentem był wiersz, który opowiadał o córkach boga rzeki Asoposa. Składał się on głównie z opowieści proroka o tym, jak córki Asoposa zostały porwane przez bogów i w przyszłości urodzą wielu herosów. Znaleziony na drugim papirusie trzeci fragment przywołuje muzę tańca i poezji chóralnej Terpsychore i miał być przypuszczalnie wprowadzeniem do zbioru poezji Korinny. Widoczny jest charakterystyczny dla poetki styl, jasny, prosty i przeważnie pozbawiony dekoracji, ale często utrzymujący humorystyczny ton. Jej poezja bardziej skupia się na narracji niż na skomplikowanych figurach czy formach.

Na samym początku wspomniałam o rywalizacji Korinny z Pindarem. Według Plutarcha, gdy ten drugi był jeszcze młody i szczycił się nadmiernie swą biegłością językową, Korinna zganiła jego zły gust, ponieważ jego wiersze nie skupiały się wystarczająco na mitach. Pindar oburzył się, skomponował lirykę mającą już na samym początku odniesienie do mitologii i pokazał to poetce, która śmiejąc się, wytknęła mu kolejny błąd. Natomiast Aelian w „Różnych Historiach” przybliżył rywalizację pomiędzy tą dwójką podczas agonu w Tebach, gdzie Korinna miała pokonać Pindara pięciokrotnie, a ten za to nazwał ją maciorą.

Być może Korinna była oszczędna w ozdobności swoich utworów, przez co niektórzy nazywają ją nudną, jednak umieszczając jej mityczne narracje w dialogu z utworami z całego świata greckiego można odczuć uderzającą nowość w traktowaniu przez nią mitu. Niektórzy badacze przywoływali nawet twierdzenie, że „ozdobiła opowieści z czasów naszych ojców”, jako dowód na to, że jest to poetka konserwatywna, zadowolona z przekazywania tradycyjnych mitów beockich wierszem. Nie wszyscy jednak zgadzają się z tym kompletnie, między innymi Brian D. McPhee twierdzi, że ten pogląd nadmiernie podkreśla deklarowane związki Korinny z przeszłością i nie docenia zakresu jej poetyckich „ozdób”.

Maja Kęsy

Bibliografia

Edmonds, J. M. (1922-1927). Lyra Graeca: Being the Remains of All the Greek Lyric Poets from Eumelus to Timotheus, Excepting Pindar. London–New York.

McPhee, B. D. (2018). Mythological Innovations in Corinna’s Asopides Poem. Greek, Roman and Byzantine Studies, no. 58.

Vergado,s A. (2012). Corinna’s Poetic Mountains: PMG 654 col. I 1―34 and Hesiodic Reception. Classical Philology, vol. 107, no. 2.